Türk yargı sistemine yönelik olarak akademik olarak  Vergi Yargılama Hukukunda Görev ve Yetki isimli yayında olan kitabımdan yararlanılabileceği gibi bu yazıda daha sade olarak hukukçu olamayan kişilerin anlayabileceği sadelikte özet olarak belirteceğim.

Özel hukuk ve kamu hukuku olarak ikiye ayrılan yargı sisteminde özel hukukta tarafların iradelerine tabi hukuk mahkemeleri karşımıza çıkarken kamu hukukunda ceza mahkemeleri ile idari yargı karşımıza çıkmaktadır.

Diğer bir yandanda adli ve idari yargı olarak yapılan sınıflamada adli yargıda hukuk ve ceza mahkemeleri ile bunların üst mahkemeleri olan istinaf (bölge adliye mahkemeleri) ile temyiz mahkemeleri (yargıtay) karşımıza çıkarken idari yargıda ise idare ve vergi mahkemeleri ile bunların üst mahkemesi istinaf (bölge idare mahkemeleri) ile temyiz mahkemeleri (danıştay) karşımıza çıkmaktadır.

Adli yargı kendi içerisinde özel ve kamu hukuku olarak ikiye ayrılırken, idari yargıda böyle bir ayrım söz konusu olmayıp kamu hukuku içerisinde yer almaktadır.

Adli yargı içerisinde yer alan özel hukuk alanında (hukuk mahkemelerinde) alternatif çözüm yolu olarak karşımıza ARABULUCULUK çıkarken kamu hukuku alanında ise (ceza mahkemelerinde) ise karşımıza UZLAŞMA çıkmaktadır.

Bu yönüyle yargı sisteminin bir bütün halinde süreç olarak birbirleri ile koordineli olarak bir yapıya sahip olmasına karşın yargı sistemi derecesi ise genel olarak 3 dereceli yani önce yerel mahkeme, sonrasında istinaf ve sonrasında da temyiz mahkemesinin denetimi söz konusu olarak 3 derecenin bulunduğu söylenebilsede kimi uyuşmazlıkların miktar veya ceza düşüklüğü ile Yerel Mahkeme tarafından verilen kararın kesin olması ile 1 dereceli, kimi uyuşmazlıklarda istinaf kararının kesin olması ile 2 dereceli kimi miktar ve ceza açısından yükseklik ile 3 dereceli bir denetime tabi olduğununu rahatlıkla söyleyebiliriz.